Σουίτες από την όπερα «Κάρμεν» & « Ο κουρέας της Σεβίλλης » από την ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ Σάββατο 20 Ιουνίου 2015.

Συναυλία στη Σαλαμίνα

Σάββατο 20 Ιουνίου, 21.00

Ευριπίδειο Θέατρο Σαλαμίνας

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΒΡΑΔΙΑΣ

ΤΖΟΑΚΙΝΟ ΡΟΣΣΙΝΙ (1792 – 1868)

Εισαγωγή από την όπερα «Ο κουρέας της Σεβίλλης»

ΒΙΤΟΡΙΟ ΜΟΝΤΙ (1868 – 1922)

Czárdás, για βιολί και ορχήστρα

ΓΚΡΙΓΚΟΡΑΣ ΝΤΙΝΙΚΟΥ (1889 – 1949)

Κορυδαλλός

ΖΥΛ ΜΑΣΝΕ (1842 – 1912)

Στοχασμός (Méditation) από την όπερα «Θαΐς»

ΖΩΡΖ ΜΠΙΖΕ (1838 – 1875)

Αποσπάσματα από τις δύο ορχηστρικές σουίτες από την όπερα «Κάρμεν»

ΓΙΟΧΑΝ ΣΤΡΑΟΥΣ ο νεώτερος (1825 – 1899)

Αυτοκρατορικό Βαλς (Βαλς του Κάιζερ), έργο 437

Σολίστ                          Γιώργος Μάνδυλας, βιολί

Μουσική διεύθυνση        William Kunhardt

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑ

ΤΖΟΑΚΙΝΟ ΡΟΣΣΙΝΙ (1792 – 1868)

Εισαγωγή από την όπερα «Ο κουρέας της Σεβίλλης»

Το Δεκέμβριο του 1815 ο Ροσσίνι, είκοσι τριών ετών τότε, έλαβε παραγγελία από το TeatroArgentina της Ρώμης, να γράψει μία καινούρια κωμική όπερα. Έτσι, σε στενή συνεργασία με τον λιμπρετίστα Τσέζαρε Στερμπίνι συνέθεσε -μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα- τον Κουρέα της Σεβίλλης (αρχικά η όπερα είχε τον τίτλο Αλμαβίβα), που βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Πιερ Μπωμαρσαί. Η όπερα ανέβηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1816 και σύντομα καθιερώθηκε ως ένα από τα πιο διασκεδαστικά αλλά και ευφυή μουσικά έργα του Ιταλού συνθέτη αλλά και της ιταλικής κωμικής όπερας (operabuffa) εν γένει. Η ορχηστρική της εισαγωγή δεν εμπεριέχει κανένα θέμα από όσα χρησιμοποιούνται παρακάτω στην όπερα, αφού αυτή είχε χρησιμοποιηθεί από τον συνθέτη ως εισαγωγή και σε δύο προγενέστερες όπερές του. Παραδόξως και τα δύο αυτά έργα ήταν δραματικού χαρακτήρα και είναι εντυπωσιακό πώς η ίδια εισαγωγή λειτουργεί τόσο καλά ως μουσικός πρόλογος ενός κωμικού έργου. Η απήχησή της οφείλεται κυρίως στα λαμπερά της θέματα, άλλοτε λυρικά σαν άριες και άλλοτε εύθυμα και χορευτικά, αλλά και σε ένα εντυπωσιακό ορχηστρικό crescendo, ενδεικτικό του λεγόμενου «κρεσέντο του Ροσσίνι».

ΒΙΤΟΡΙΟ ΜΟΝΤΙ (1868 – 1922)

Czárdás, για βιολί και ορχήστρα

Ο Ιταλός συνθέτης, βιολιστής και μαντολινίστας από τη Νάπολη, Βιτόριο Μόντι, είναι σήμερα γνωστός σχεδόν αποκλειστικά για αυτό το μικρό, αλλά δημοφιλέστατο «πυροτέχνημα» για βιολί. Το Czárdásείναι ένας παραδοσιακός ουγγρικός χορός, διαδεδομένος στη φυλή των τσιγγάνων, που αποτελείται από ένα αργό (lassú) και ένα γρήγορο (friss) τμήμα. Δεν είναι οι λίγοι οι συνθέτες λόγιας μουσικής που εμπνεύστηκαν θαυμάσια έργα από αυτόν τον χορό, όπως οι Φραντς Λιστ, Γιοχάνες Μπραμς, Γιόχαν Στράους κ.ά. Το έργο του Μόντι ακολουθεί πιστά τη δομή του czárdás με φαντασία και έκδηλη αυτοσχεδιαστική διάθεση, προσφέροντας άφθονες ευκαιρίες ανάδειξης των εκφραστικών αλλά και δεξιοτεχνικών ικανοτήτων του εκάστοτε βιολιστή.

ΓΚΡΙΓΚΟΡΑΣ ΝΤΙΝΙΚΟΥ (1889 – 1949)

Κορυδαλλός

Ο Ρουμάνος βιρτουόζος του βιολιού και συνθέτης δεξιοτεχνικών κομματιών για το όργανο αυτό, Γκριγκοράς Ντινίκου, ήταν τσιγγάνικης καταγωγής, γεγονός που σφράγισε καθοριστικά το στιλ και το ύφος της εξωστρεφούς, ανάλαφρης μουσικής του. Ο Κορυδαλλός, ένα από τα πλέον γνωστά του κομμάτια, βασίζεται σε μία μελωδία του παππού του συνθέτη, αρχικά γραμμένη για τον παραδοσιακό ρουμάνικο αυλό του Πάνα (η ίδια μελωδία χρησιμοποιήθηκε και από τον μεγάλο Ρουμάνο συνθέτη Ζωρζ Ενέσκου στην Πρώτη Ρουμάνικη Ραψωδία για ορχήστρα). Ο Ντινίκου αξιοποίησε εν προκειμένω κυρίως την ψηλή περιοχή της έκτασης του βιολιού με δεξιοτεχνικό και δυναμικότατο τρόπο.

ΖΥΛ ΜΑΣΝΕ (1842 – 1912)

Στοχασμός (Méditation) από την όπερα «Θαΐς»

Η όπερα «Θαΐς» του Γάλλου ρομαντικού συνθέτη Ζυλ Μασνέ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 1894 στο Παρίσι και βασίζεται στην ομώνυμη νουβέλα του Ανατόλ Φρανς. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου τον 4^ο αιώνα. Η κεντρική ηρωίδα είναι μία ελαφρών ηθών γυναίκα, που καταλήγει να ασπαστεί τις χριστιανικές αξίες χάρη σε έναν ασκητή μοναχό που την προσεγγίζει, ο οποίος όμως στην πορεία την ερωτεύεται. Ο Στοχασμός είναι ένα συμφωνικό ιντερμέτζο με πρωταγωνιστή το σόλο βιολί, που ακούγεται ανάμεσα στις δύο σκηνές της Β’ Πράξης της όπερας, στο σημείο που η ηρωίδα μεταστρέφεται και αποφασίζει να ακολουθήσει τον μοναχό στην έρημο. Το κομμάτι εκτελείται συχνά ανεξάρτητα από την υπόλοιπη όπερα και είναι ιδιαίτερα αγαπητό, κυρίως χάρη στην αισθαντική μελωδική γραμμή του βιολιού, που υποστηρίζεται απέριττα αλλά υποβλητικά από την ορχήστρα.

ΖΩΡΖ ΜΠΙΖΕ (1838 – 1875)

Αποσπάσματα από τις δύο ορχηστρικές σουίτες από την όπερα «Κάρμεν»

Οι πρώτες παραστάσεις της όπερας Κάρμεν του Ζωρζ Μπιζέ, που βασίζεται στην ομώνυμη νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ, δόθηκαν στο Παρίσι το 1875 και ήταν κάθε άλλο παρά επιτυχημένες. Ο συνθέτης πέθανε τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, χωρίς να προφτάσει να βιώσει την μετέπειτα θριαμβευτική πορεία της όπεράς του, που άρχισε να γίνεται αποδεκτή από το διεθνές κοινό αλλά και από μεγάλους συνθέτες με ανυπόκριτο θαυμασμό. Σήμερα πλέον η Κάρμεν είναι μία από τις πιο πολύ παρουσιαζόμενες όπερες παγκοσμίως· πολλές από τις εξαίσιες μελωδίες της είναι αναγνωρίσιμες και αγαπητές ακόμα και από ανθρώπους που έχουν ελάχιστη σχέση με τον κόσμο της όπερας, ενώ πολλοί συνθέτες έχουν εμπνευστεί έργα βασισμένα στη μουσική της Κάρμεν. Μετά τον θάνατο του Μπιζέ ο ομότεχνος και συμπατριώτης του, Ερνέστ Γκυρώ, σχηματοποίησε δύο ορχηστρικές σουίτες που περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τη μουσική της όπερας. Όπως ήταν απόλυτα αναμενόμενο, οι σουίτες αυτές έχουν κατακτήσει μία σταθερή θέση στο ρεπερτόριο των συμφωνικών συναυλιών προσφέροντας πάντα την ευκαιρία μίας ακόμα επαφής με τη διαχρονικά σαγηνευτική μουσική του Μπιζέ.

ΓΙΟΧΑΝ ΣΤΡΑΟΥΣ ο νεώτερος (1825 – 1899)

Αυτοκρατορικό Βαλς (Βαλς του Κάιζερ), έργο 437

Ο Γιόχαν Στράους ο νεώτερος, γόνος μουσικής οικογενείας και γνωστός ως «βασιλιάς του βαλς», αποτέλεσε στην εποχή του δεσπόζουσα φυσιογνωμία στα μουσικά πράγματα της Βιέννης. Το πλούσιο έργο του, που αποτελείται κυρίως από βαλς, πόλκες, εμβατήρια και οπερέτες, γνώρισε πλατιά απήχηση. Ο συνθέτης του διάσημου «Γαλάζιου Δούναβη», έγραψε το Αυτοκρατορικό Βαλς («Βαλς του Κάιζερ») το 1889 κατά παραγγελία του αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ, με αφορμή την επίσκεψή του στο Βερολίνο, στην αυλή του Γερμανού αυτοκράτορα («Kaiser» στα γερμανικά) Γουλιέλμου Β’. Μία αργή και στιβαρή εισαγωγή δημιουργεί μία ιδανική ατμόσφαιρα για την διαδοχική παράθεση τεσσάρων γρήγορων και ανάλαφρων βαλς.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΔΥΛΑΣ

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα και σε ηλικία εννέα ετών ξεκίνησε μαθήματα βιολιού. Το 1987 συνέχισε τις σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών στην τάξη του διακεκριμένου καθηγητή Στέλιου Καφαντάρη, απ’ όπου αποφοίτησε το 1990 παίρνοντας δίπλωμα βιολιού με Άριστα Παμψηφεί και Α’ Βραβείο, ενώ επίσης του απονεμήθηκε το ειδικό μετάλλιο της Εβδομηκονταετίας του Ελληνικού Ωδείου. Με υποτροφίες του Ιδρύματος «Α. Ωνάσης» και του Ιδρύματος «Μουσηγέτης» συνέχισε τις σπουδές του στο Βασιλικό Κολλέγιο Μουσικής του Λονδίνου και ακολούθως στην Κρατική Ανώτατη Σχολή Μουσικής της Στουτγάρδης, όπου μελέτησε με το παγκοσμίου φήμης κουαρτέτο εγχόρδων «Melos» και το 1999 απέκτησε το μεταπτυχιακό ανώτατο δίπλωμα σολίστ «Solistenklasse»  στην τάξη του καθηγητή Wilhelm Melcher.

Έχει παρακολουθήσει και συμμετάσχει σε σεμινάρια των DorothyDelay, ZakharBron, IgorOistrakh, κουαρτέτου AlbanBerg και κουαρτέτου Chilingirian.

Του έχει απονεμηθεί το βραβείο «HowardPrize» του Βασιλικού Κολλεγίου Μουσικής του Λονδίνου.

Ήταν Εξάρχων βιολιστής στην Συμφωνική Ορχήστρα της Βάδης-Βυρτεμβέργης (Württembergische Philharmonie) από το 1995 ως το 2008. Με το τρίο εγχόρδων «Mander» έχει ηχογραφήσει για το Ραδιόφωνο της Νοτιοδυτικής Γερμανίας. Από το Σεπτέμβριο του 2008 είναι Κορυφαίος Α’ στην ΚρατικήΟρχήστρα Αθηνών. Επίσης είναι μέλος του Κουαρτέτου Εγχόρδων Αθηνών. Παράλληλα διδάσκει βιολί, αρχικά στην Γερμανία και μετέπειτα στην Ελλάδα.

William Kunhardt

ΟWilliamKunhardtγεννήθηκεστοΛονδίνοτο 1989 καιπήρετηνβασικήτουεκπαίδευσηστοEastbourneCollege, ενώσπούδασεβιολίμετηνDonaLeeCroftστοRoyalCollegeofMusic. ΣυνέχισετιςσπουδέςστηδιεύθυνσηορχήστραςμετουςChristopherAdey, RudolfoSaglimbeni, GeorgeHurstκαιRichardDickins.

Με κριτικές όπως αυτή της Tully Potter, που τον περιγράφουν ως «ένα ξεκάθαρα μεγάλο ταλέντο που αντιμετώπισε τη μουσική με μεγάλη ωριμότητα, αλλά της έδωσε ώθηση με νεανικό σφρίγος – ένας συναρπαστικός συνδυασμός» (Classical Source, Φεβρουάριος 2011), ο William έκανε το ντεμπούτο του στο Λονδίνο στα St John’s Smith Square, St Martin’s in the Fields, Amarylis Fleming Hall και Cadogan Hall. Έχει διατελέσει ∆ιευθυντής της Sonitus Chamber Choir και ∆ιευθυντής Ορχήστρας του Young Virtuosi Festival του Castelreng στη Γαλλία, ενώ είναι μόνιμος μαέστρος και καλλιτεχνικός διευθυντής της Arensky Chamber Orchestra (ACO), με την οποία διοργανώνει τον ανοιξιάτικο κύκλο “The Revolutionaries of Vienna” (με συνεργασίες με τους Andriy Viytovych, Andrew Haveron και Philip Higham). Έχει συνεργαστεί με φορείς, όπως το The Royal College of Art, το Liberatum Festivals και το Lewis Partnership, ενώ με την ACO συμμετέχει σε φεστιβάλ όπως τα Greenwich Festival, Wimbledon Festival και Swedish Music Festival of London.

Έχει ηχογραφήσει έργα του Beethoven για τον Classic FM και έχει συνεργαστεί με την Bulgarian Radio Symphony Orchestra και την Salim Sahab Orchestra του Κάιρο. Στη Μεγάλη Βρετανία έχει συνεργαστεί με την International Orchestra for Freedom, την CLIC Sargent Symphony Orchestra (της οποίας υπήρξε συνιδρυτής το 2009) και με το Locrian Ensemble.

Παράλληλα με την επαγγελματική του δραστηριότητα είναι συνιδρυτής και διευθυντής της Ορχήστρας CLIC Sargent Symphony Orchestra, ένα μόνιμο σχήμα που ηγείται της φιλανθρωπικής δράσης για τον παιδικό καρκίνο στη Βρετανία.

ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών είναι το αρχαιότερο ορχηστρικό μουσικό σύνολο στην Ελλάδα. Δημιουργήθηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα ως Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών και έκτοτε πέρασε από διάφορα στάδια, τόσο ως προς την ονομασία, όσο και ως προς τον τρόπο λειτουργίας της. Η πρώτη συναυλία της ως Κρατική Ορχήστρα Αθηνών δόθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 1943.

Από την ίδρυσή της έως σήμερα, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών προσφέρει στους Έλληνες την δυνατότητα επικοινωνίας με τα αριστουργήματα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, ενώ ταυτόχρονα είναι ο κορυφαίος εκφραστής της εγχώριας συνθετικής παραγωγής. Έχει σταθερή παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα πραγματοποιώντας πάνω από πενήντα συναυλίες ετησίως. Εκτός από την Αθήνα, εμφανίζεται τακτικά σε πολλές πόλεις της Ελλάδος, καθώς και σε σημαντικές αίθουσες και φεστιβάλ του εξωτερικού.

Εξέχοντες αρχιμουσικοί, ανάμεσά τους οι Ρίχαρντ Στράους, Βάινγκαρτνερ, Κνάπερτσμπους, Βάλτερ, Μητρόπουλος, Γιόχουμ, Μαρκέβιτς, Μάαζελ, Τεμιρκάνοφ, Πλασόν και κορυφαίοι σολίστ, όπως ενδεικτικά οι Ρούμπινσταϊν, Κεμπφ, Κορτώ, Κράισλερ, Τιμπώ, Καζάλς, Ροστροπόβιτς, Μπρέντελ, Μπάρενμποϊμ και Άργκεριχ έχουν συμπράξει με την Ορχήστρα κατά την πολύχρονη ιστορία της.

Διευθυντές της Ορχήστρας έχουν διατελέσει κατά το παρελθόν οι Φιλοκτήτης Οικονομίδης, Θεόδωρος Βαβαγιάννης, Ανδρέας Παρίδης, Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Ιωαννίδης, Αλέξανδρος Συμεωνίδης, Άρης Γαρουφαλής, Βύρων Φιδετζής και Βασίλης Χριστόπουλος. Από τον Μάιο του 2014 Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών είναι ο Στέφανος Τσιαλής.